Giới thiệu
Việt Nam đang thu hút sự chú ý là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng đầu tại Đông Nam Á. Với dân số khoảng 100 triệu người, độ tuổi trung bình còn trẻ, vào khoảng đầu 30, và trình độ giáo dục cao, xếp hạng cao trên thế giới trong bảng xếp hạng PISA của OECD, có thể nói đây là một thị trường có tiềm năng lớn trong tương lai.
Bài viết này hướng đến đối tượng độc giả chính là các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nhật Bản đang cân nhắc việc gia nhập mới hoặc tái triển khai vào thị trường Việt Nam. Đặc biệt, việc tìm hiểu môi trường kinh doanh tại Việt Nam là vô cùng cần thiết đối với các doanh nghiệp, không phân biệt ngành sản xuất hay dịch vụ, mong muốn phát triển kinh doanh lâu dài trong khi nắm bắt nhu cầu của địa phương.
Mặc dù là một thị trường tăng trưởng hấp dẫn, nhưng cũng có không ít điểm cần lưu ý khi gia nhập, như hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện, thủ tục hành chính phức tạp, những thách thức trong việc thu mua tại địa phương, và khó khăn trong việc đảm bảo nguồn nhân lực. Hơn nữa, đối thủ cạnh tranh không chỉ bao gồm các doanh nghiệp địa phương mà còn có cả các doanh nghiệp Trung Quốc, Hàn Quốc và Âu Mỹ, tạo ra một tình thế khó khăn để tạo sự khác biệt chỉ bằng năng lực cạnh tranh về giá.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ phác thảo một bức tranh tổng thể về môi trường này, đồng thời giải thích về bối cảnh các doanh nghiệp Nhật Bản đang gia tăng thị phần, những thách thức họ phải đối mặt, và các chiến lược, biện pháp đối phó cụ thể, kèm theo các ví dụ minh họa.
Thách thức và Bối cảnh
Dữ liệu thị trường
Kể từ năm 2010, Việt Nam đã duy trì tốc độ tăng trưởng GDP trung bình khoảng 7% và hiện vẫn là một quốc gia có tiềm năng tăng trưởng cao. Dân số đã đạt khoảng 100 triệu người, độ tuổi trung bình là đầu 30, và tỷ lệ biết chữ trên 95%, một nền tảng giáo dục cao hỗ trợ cho cơ sở kinh doanh. Trong khảo sát thành tích học tập PISA của OECD, Việt Nam xếp thứ 8 thế giới, cho thấy một lợi thế giáo dục nổi bật so với các nước ASEAN khác.
Ngoài ra, việc di dời các cơ sở sản xuất sang Việt Nam, chủ yếu là của các công ty Nhật Bản và Trung Quốc, đang diễn ra một cách đáng kể. Đặc biệt, do ảnh hưởng từ căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, đã có 106 trường hợp chuyển giao sản xuất từ Nhật Bản trong giai đoạn 2019-2024, và hơn một nửa số trường hợp chuyển giao từ Trung Quốc đã chọn Việt Nam.
Kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam cũng rất tốt, với 64,1% đạt lợi nhuận trong năm 2024. Tỷ lệ các công ty có ý định mở rộng kinh doanh cũng ở mức cao là 56,1%, một con số cao trong số các nước ASEAN. Đặc biệt, sự tiến triển về lợi nhuận trong các ngành phi sản xuất cho thấy tiềm năng trong tương lai của lĩnh vực bán hàng và dịch vụ.
Cảnh báo rủi ro
Hệ thống pháp luật và thủ tục hành chính
Một thách thức lớn trong môi trường kinh doanh của Việt Nam là hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện và sự phức tạp của các thủ tục hành chính. Không ít trường hợp các công ty gặp phải yêu cầu về các khoản phí không chính thức hoặc phải đối mặt với việc áp dụng quy định một cách mơ hồ khi xin giấy phép đầu tư hoặc giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài.
Hạn chế về lao động và cơ sở hạ tầng
Chi phí nhân công tăng và sự bất ổn của nguồn cung cấp điện cũng là những yếu tố rủi ro nghiêm trọng. Đặc biệt, tại khu vực phía Bắc, sự cạnh tranh để thu hút nhân tài đang ngày càng gay gắt do sự gia nhập của các công ty nước ngoài, đòi hỏi phải xây dựng một hệ thống linh hoạt để đối phó với áp lực tăng lương và khó khăn trong tuyển dụng.
Cạnh tranh ngày càng gay gắt
Trên thị trường nội địa, cạnh tranh về giá từ các công ty Trung Quốc, Hàn Quốc và các công ty địa phương đang ngày càng mạnh mẽ. Đặc biệt, các công ty Trung Quốc đang tấn công bằng các sản phẩm mang nhãn hiệu “Thương hiệu Nhật Bản”, và các chiến lược thu hút người tiêu dùng bằng chất lượng hoặc nguồn gốc bề ngoài cũng rất nổi bật. Trong bối cảnh đó, các công ty Nhật Bản cần phải nhấn mạnh vào chất lượng và độ tin cậy đích thực.
Giới thiệu sản phẩm và dịch vụ
Đặc điểm
Người tiêu dùng Việt Nam có ý thức cao về chất lượng và an toàn, nhưng cũng rất nhạy cảm về giá cả. Sản phẩm của các công ty Nhật Bản được đón nhận một cách tích cực từ các khía cạnh “độ tin cậy”, “tuổi thọ cao”, và “cảm giác an tâm”, và đặc biệt hình ảnh về “Thương hiệu Nhật Bản” là rất tốt.
Mặt khác, các sản phẩm nhái và sản phẩm mang tên thương hiệu kiểu Nhật cũng đang lưu hành, và có những trường hợp hình ảnh thương hiệu bị lợi dụng. Điều này có thể nói là minh chứng cho mức độ nhận biết và tầm ảnh hưởng cao của Thương hiệu Nhật Bản.
Hơn nữa, sự phát triển của các khái niệm thành phố thông minh, việc mở rộng đầu tư vào giáo dục, và thị trường thương mại điện tử đang phát triển nhanh chóng mang lại những cơ hội kinh doanh mới cho nhiều ngành nghề, bao gồm CNTT, giáo dục, logistics, viễn thông và thanh toán. Đặc biệt, với tỷ lệ phổ cập điện thoại thông minh cao, các chiến lược quảng bá sử dụng mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử là cực kỳ quan trọng.
Các trường hợp điển hình (Trước → Hành động → Sau)
- Công ty J (Bán lẻ, hướng đến thị trường nội địa): Một công ty bán lẻ Nhật Bản kinh doanh hàng tiêu dùng hàng ngày. Ban đầu gặp khó khăn trong cạnh tranh về giá với các sản phẩm địa phương và Trung Quốc, nhưng đã triển khai các biện pháp xúc tiến bán hàng nhấn mạnh “chất lượng Nhật Bản” và “vệ sinh, an toàn”. Thông qua việc nâng cao nhận thức qua quảng cáo tại điểm bán (POP) và mạng xã hội, công ty đã thành công trong việc tăng giá trị mua hàng trung bình và tỷ lệ khách hàng quay lại.
- Công ty K (Hàng tiêu dùng lâu bền): Bán các thiết bị gia dụng thương hiệu Nhật Bản được sản xuất tại các nước lân cận ở Việt Nam. Công ty không sản xuất tại địa phương mà chuyên về nhập khẩu và bán hàng. Thông qua tiếp thị trên mạng xã hội, họ đã truyền tải các giá trị như “sản xuất tỉ mỉ” và “thiết kế thân thiện với môi trường”, thu hút sự quan tâm của giới trẻ. Họ đã thành công trong việc tái cấu trúc thương hiệu và mở rộng đối tượng khách hàng.
Sự tin cậy của Hasegawa
Quản lý chất lượng và Chứng nhận
Kể từ khi thành lập, Hasegawa luôn ưu tiên hàng đầu sự an toàn và chất lượng trong việc phát triển sản phẩm. Tại thị trường Việt Nam cũng vậy, chúng tôi đã xây dựng một hệ thống sản xuất và quản lý tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng quốc tế như ISO9001 và JIS (Tiêu chuẩn Công nghiệp Nhật Bản), và đã nhận được đánh giá cao là “sản phẩm có thể sử dụng một cách an tâm”.
Hơn nữa, bằng cách lặp đi lặp lại việc kiểm chứng dựa trên thực tế sử dụng tại hiện trường, chúng tôi đã thực hiện đảm bảo chất lượng dựa trên “chủ nghĩa hiện trường” chứ không chỉ đơn thuần là quản lý bằng các con số. Điều này có nghĩa là các tiêu chuẩn an toàn đã được vun đắp tại Nhật Bản được áp dụng tại Việt Nam mà không có bất kỳ sự thỏa hiệp nào.
Hỗ trợ và 対応 đặc biệt theo yêu cầu
Tại Việt Nam, nơi có nhiều ngành nghề khác nhau đang phát triển, các thông số kỹ thuật và chức năng yêu cầu tại mỗi công trường là rất khác nhau. Hasegawa linh hoạt đáp ứng các thiết kế đặc biệt và thay đổi thông số kỹ thuật dựa trên nhu cầu của địa phương. Tại các công trường làm việc trên cao như công trường xây dựng và kho logistics, chúng tôi thực hiện các buổi lắng nghe ý kiến trước để đưa ra các đề xuất dựa trên điều kiện làm việc và bố trí nhân sự.
Ngoài ra, thông qua sự hợp tác với các công ty đối tác địa phương, chúng tôi có một hệ thống dịch vụ hậu mãi và sửa chữa hoàn chỉnh. Chúng tôi nỗ lực xây dựng lòng tin thông qua việc phản hồi nhanh chóng và chu đáo, bao gồm cả thời gian giao hàng và vận chuyển.
Hộp dữ liệu
| Chỉ số | Giá trị/Nội dung |
| Dân số | Khoảng 100 triệu người (tính đến năm 2024) |
| Độ tuổi trung bình | Khoảng 32 tuổi |
| Tỷ lệ biết chữ | Trên 95% |
| Tỷ lệ lợi nhuận của các công ty Nhật Bản (2024) | 64,1% |
| Ý định mở rộng kinh doanh (Công ty Nhật Bản) | 56,1% (Đứng đầu ASEAN) |
Nguồn: Thông tin kinh doanh nước ngoài của JETRO
Kết luận (Điểm chính / Kêu gọi hành động / Liên kết liên quan)
Thị trường Việt Nam là một thị trường có nhiều sức hấp dẫn đa dạng như tiềm năng tăng trưởng, cơ cấu dân số và trình độ giáo dục, nhưng đồng thời cũng phải đối mặt với những thách thức cần vượt qua như hệ thống pháp luật, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực và môi trường cạnh tranh. Việc hiểu đúng hai mặt này và phát huy một cách chính xác thế mạnh của một doanh nghiệp Nhật Bản là điều cần thiết.
Chúng tôi hy vọng rằng qua bài viết này, quý vị đã có thể nắm bắt được bức tranh tổng thể về kinh doanh tại Việt Nam và nó sẽ là một sự trợ giúp trong việc thiết kế chiến lược cho công ty của quý vị trong việc phát triển ra thị trường địa phương trong tương lai. Đặc biệt, thái độ chân thành truyền tải giá trị của Thương hiệu Nhật Bản, việc tăng cường năng lực ứng phó tại địa phương, và việc tăng cường hợp tác với các đối tác địa phương sẽ là những chìa khóa không thể thiếu cho sự thành công trong tương lai.
▶ Nếu quý vị muốn được tư vấn hoặc yêu cầu tài liệu, xin vui lòng liên hệ với Văn phòng đại diện Hasegawa tại Việt Nam.
▶ Liên kết liên quan: